آیزایا برلین؛ فیلسوفی که از سخنرانی می‌ترسید

اگر مشتری رادیو ۴ بی‌بی‌سی باشید، احتمالا برنامه "موسیقی جزیره متروک" را شنیده‌اید یا اسمش به گوشتان خورده است. اگر هم مشتری نیستید یا برنامه را نشنیده‌اید، حتما سراغش بروید. این برنامه بیش از هفتاد سال است از رادیو بی‌بی‌سی پخش می‌شود و ماجرای فرضی‌اش آن است که مهمان برنامه در جزیره متروکی گیر می‌افتد و باید برای زندگی در آن جزیره موسیقی‌های مورد علاقه‌اش را انتخاب کند. هر هفته مهمان برنامه باید ۸ قطعه موسیقی، یک کتاب و یک کالای لوکس انتخاب کند تا با خود به جزیره متروک ببرد.

برنامه "موسیقی جزیره متروک" میزبان مشاهیر زیادی از بازیگران، نویسنده‌ها، هنرمندان و سیاستمداران بوده است. خیلی تصادفی وقتی برای کاری دنبال سخنرانی‌ها و کلاس‌های درس آیزایا برلین می‌گشتم، فهمیدم که این فیلسوف بزرگ قرن بیستم هم دو سال پیش از مرگش مهمان برنامه بوده است. گفت و گو با برلین را می‌توانید از اینجا بشنوید.

در جایی از مصاحبه، برلین به ترس خود از سخنرانی اشاره می‌کند و می‌گوید هیچ وقت از سخنرانی کردن لذت نبرده و همواره قبل از سخنرانی، در هنگام ارائه و بعد از آن مضطرب بوده است. مجری برنامه به درستی می‌گوید غیرقابل‌باور است که یکی از بزرگترین استادان اندیشه در تاریخ، اضطراب سخنرانی برای یک جمع بزرگ را داشته باشد. برلین اعتراف می‌کند که حتی لبخند مخاطبان هم برایش اضطراب‌آور است و برای همین موقع سخنرانی به گوشه سمت راست بالای اتاق نگاه می‌کند تا با هیچ کس چشم در چشم نشود. او می‌گوید که از قبل همه چیز را می‌نویسد اما چند بار متن را خلاصه می‌کند و آنقدر از روی آن می‌خواند که مجبور نباشد در هنگام سخنرانی روخوانی کند.

آیزایا برلین آنقدر خوش صحبت بوده و به قدری خوب سخنرانی می‌کرده که هنوز هم نمی‌توانم باور کنم وقتی برای بیان اندیشه‌هایش جلوی جمع می‌ایستاده، تنها یک فیلسوف ترسیده و مضطرب بوده است. این موضوع برای من که همیشه از حرف زدن برای یک جمع بزرگ وحشت داشته‌ام، باعث دلگرمی است. همین که بدانم آیزایا برلین، از شکم مادرش سخنران به دنیا نیامده کافی است که حداقل تلاش کنم کمی با این ترس لعنتی مواجه شوم تا شاید یک روز بتوانم از آن عبور کنم.

پی‌نوشت: اولین قسمت مصاحبه‌های مشهور برایان مگی با فلاسفه بزرگ قرن بیستم، گفت و گو با آیزایا برلین است که دوبله آن بیشتر از بیست سال پیش از شبکه ۴ صدا و سیما پخش شد. نسخه اصلی را اینجا و دوبله فارسی را اینجا می‌توانید ببینید.